İş dünyasında üretim ve üretim sonrası süreçlerde veri yığınları arttıkça ortaya çıkan büyük veri kavramı, az maliyetle daha çok veriyi işleme gerekliliğini de beraberinde getirdi. Son yıllarda bu gerekliliğin çözümüne odaklanılarak, işletme verilerinin depolanması, işlenmesi ve yorumlanarak kullanılması konusunda çeşitli akılcı gelişmeler ve çözümler ortaya koyuluyor. Veri analitiğinden faydalanan işletmeler, stratejik olarak yönetilmesi gereken iş süreçlerinde fark yaratıyor. Özellikle büyük hacimlerde veri üreten B2B işletmeler, büyük verinin işlenmesiyle çeşitli avantajlar elde ederek rekabet avantajı yakalayabiliyor.

Veri Analitiğinde Temel Veri Türleri ve Veri Analitiğinin İşletmelerde Kullanımı

İlk olarak 1990’larda ortaya çıkan veri kavramı, internetin yaygınlaşmasıyla birlikte günümüze uzanan süreçte verinin hacmi arttıkça, “büyük veri” kavramını beraberinde getirdi. 2005 yılıyla birlikte büyük veri analitiği alanındaki gelişmelerle birlikte bu konu işletmeler için önem kazandı. İşletmeler, veri hacmi geliştikçe, veri depolama ve veri işleme gibi konulardaki gelişmelerle birlikte, bu alandaki yatırımlarını artırdı ve veri analitiği daha da önem kazandı. İşletmeler, veri analitiğine ayırdıkları bütçelerin ve eforun getirilerini deneyimledikçe bunu bir ateşleyici güç olarak stratejik boyutta kullanmanın formüllerini geliştirdiler.

Veriler, üç temel türde olmak üzere, yapısal veriler, yarı yapısal veriler ve yapısal olmayan veriler olarak uzmanlarca değerlendirilir. Yapısal veriler kolayca listelenebilir rasyonel verilerdir. Yarı yapısal veriler, yapısal verilere benzer şekilde düzenlenebilir verilerdir, ancak farklı türde veriler arasında bir dizi farklı kaynaklardan elde edilen veriler olarak bir araya gelir. Yapısal olmayan veriler ise, herhangi bir hiyerarşik yapıya sahip olmayan düzensiz verilerden oluşur. Örneğin işletmenin herhangi bir operasyonel sürecinde elde edilen sesli ya da yazılı mesajları, videoları veya fotoğrafları olarak elde edilen bilgiler karma bir veri yığını oluşturur ve yapısal olmayan bir veri yığınıdır. Bunlar, makine öğrenmesi, doğal dil işleme gibi çeşitli teknikler üzerinden işlenerek yorumlara veya grafiklere dönüştürülebilir.

Farklı türlerden de olsa işlenebilen büyük miktardaki veriler, elde edilen ölçümlenebilir bilgiler olması sayesinde işletmelerin analizlerinde sağlaması yapılabilen ve çeşitli ön görülere temel olabilen analitik teknikleriyle istenilen yorumlara dönüştürülebilir. Veri analitiğiyle, özellikle veri hacmi yüksek olan B2B işletmelerde operasyonel süreçlere yön veren birçok önemli saptama sağlanabilir. Örneğin veri anomalileri, verilerdeki ani sapmalar işletmelerin çalışmalarında neler yapması gerektiğine ışık tutacak şekilde yorumlanarak analiz sonuçlarına dönüştürülebilir. Bu son derece teknik veri anlamlandırmalar, raporlar halinde operasyon türlerine göre yorumlanarak birçok yönetimsel karara ışık tutabilir.

B2B İşletmeler Veri Analitiğinin Önemi

B2B işletmelerde, iş ilişkileri, siparişler, envanter yönetimi, tedarik zinciri operasyonları ve finansal işlemler gibi birçok eylem, aynı zamanda büyük hacimli veri kaynağıdır. Büyük verinin analitiği, özellikle B2B işletmelere birçok olanak sunar. Bu olanaklar, B2B işletmelerde genel çerçevede yeni bir ticari yaklaşım geliştirme imkânı anlamına gelir.

Doğru analizler ve stratejik bir yönetimle bir işletmenin operasyonlarını çok daha verimli hale getirmesine ve bunun devamlılığını sağlamasına zemin oluşturan veri analitiği, modern çağın bir armağanı olarak görülmelidir. Başka bir deyişle, veri analitiği günümüz işgücünün işleyişinde önemli bir gereklilik olarak rol oynar.

İşletmenin operasyonları sırasında oluşan ya da çeşitli etkileşimlerle elde edilebilen, tek başlarına bir anlam ifade etmeyen veriler, analizler sayesinde anlamlı ve faydalı bilgilere dönüşerek, B2B işletmelere ışık tutar. Veri analizi ve raporlama uygulamaları, hem tüketici davranışlarını anlamak hem de kurumsal performansı artırmak üzere stratejik anlamda büyük rol oynar.

Karmaşık bir ortamda faaliyet gösteren B2B işletmelerin karar alma süreçlerinde, stratejik olarak doğru planlamayla hareket etmeleri ve hızlı kararlar almaları gerekir. Veri analitiği, B2B işletmelerin iş süreçlerini daha iyi anlamalarına ve buna ilişkin kararlarını desteklemelerine yardımcı olur. B2B işletmelerin çeşitli kaynaklarından derlenen farklı türlerdeki verilerin anlamlı bilgilere ve değerlendirilebilir çıkarımlara dönüşmesi için kullanılan veri analizi, B2B işletmelerin çevik ve güçlü karar alma yeteneğini güçlendirir. Ayrıca verilere dayalı kararlar almada, çevik ve etkili stratejiler geliştirmede ve böylece vahşi rekabet ortamında ön plana geçmede kritik bir rol oynar.

Veri Analitiğinin B2B İş Süreçlerindeki Stratejik Rolü

Veri analitiği, B2B işletmelerin hedef kitlesini oluşturan gruplarla iletişimin düzenlenmesine, bu grupların işletmeden beklentilerine ve ihtiyaçlarına ilişkin gerekli anlayışın geliştirilmesine ve sürdürülmesine olanak sunar. Örneğin müşterinin satın alma davranışlarını veya sonraki satın alma tahminlerini geliştirerek; üretime yön verme ve sonraki üretim için hammadde satın alma veya lojistik faaliyetlerinde tedbir alma veya iletişim/pazarlama adımlarını gözden geçirme gibi stratejik planlamayı gerektiren konularda karar almaya ışık tutar. Bu anlamda veri analitiği, iç görü yaratma, tedarik zinciri düzenleme, inovasyon, risklerin tahlili gibi kritik karar alma hamlelerinde önemli rol oynayan bir temel araçtır.

Veri analitiği sayesinde müşterilerinin ihtiyaçlarını daha iyi kavrayarak CRM faaliyetlerinde kişiselleştirilmiş deneyimler sunabilmek müşteri memnuniyetine katkı sağlar. Diğer hedef kitle gruplarıyla, örneğin üçüncü partilerle uzun vadeli iş ilişkilerinin sürdürülmesine zemin oluşturur. Çeşitli tanımlar geliştirerek, işletmenin muhataplarına ilişkin daha doğru görüler elde etmesini sağlayan veri analitiği hedef kitle tanımlamada büyük avantaj sağlayarak, müşteri tanımları geliştirmeyi sağlar.

Birçok B2B işletmesi, veri analitiği sayesinde müşteri terk senaryoları geliştirerek bunu avantaja dönüştürür. Bu anlamda amaç, müşteri terkinin önüne geçmektir. Yeni müşteri elde etmek, eldeki müşteriyi korumaktan çok daha zorlu ve maliyetli olduğundan, müşteri terkinin önüne geçmeyi sağlayan veri analitiği, bu anlamda işletmenin olası kaybının önlemesinde önemli rol oynar.

Stratejik avantajları başlıklar halinde özetlersek, birbirini tetikleyebilen, benzerlikleri olan veya kesişebilen konulara ilişkin olmakla birlikte şu başlıkları sıralamak mümkün:

• Pazarı ve/veya Sektörü Anlama ve Kavrama
• Gerçekçi Tüketici İç Görüsü
• Müşteri Beklentilerini Kavrama
• Karar Süreçlerini İyileştirme
• Müşteri İlişkilerini Güçlendirme
• Stratejik İletişim ve Pazarlama için Analizler
• Tedarik Zinciri Optimizasyonu Sağlama
• Ürün ve Hizmet Yelpazesinde İnovasyon İhtiyaçları
• Rekabetçi Avantajlar
• Operasyonel İyileştirme
• Verimlilik ve Maliyet Kontrolü
• Risk Yönetiminde Temel Oluşturma
• Rakip Analizini Kolaylaştırma
• Pazar Davranışlarını Gerçekçi Şekilde İzleme Yeteneği
• Bilgi Birikiminin Oluşturulmasına Katkı
• Değerlendirme Yeteneği
• Satışın Artırılmasına Katkı
• Hedef Kitle Grupları Hakkında İç Görüler Geliştirme
• Proaktif Kriz için İçgörü Geliştirme

Yeni Müşteri ve Potansiyel Müşteri Hakkında İç Görüler

Veri analitiği, işletmelerin topladığı tüm verileri çeşitli grafiklere, görsellere, raporlara dönüştürerek; yapılması gerekenler ve sonraki adımlar için doneler sunar. B2B alanındaki işletmeler geleceği daha net görebilmek, güvenle plan yapabilmek, taleplere net şekilde çevik cevaplar sunabilmek için, çağımızın nimeti olan veri analitiğinden faydalanır. Veriye dayalı süreç iyileştirmeleri, kaynakların daha etkili bir şekilde kullanılmasını ve böylece tasarruflu operasyonları sağlar. Örneğin, müşteri talepleri tahmininin gereksiz depolamayı önlemesi gibi, tedarik zinciri süreçlerinde maliyet oluşturan konuların iyileştirilmesini destekler. Verilerin derinlemesine analiz edilmesiyle elde edilen bilgiler, kurumsal yönetim için gereken becerilerin geliştirilmesini, yönetimsel krizlerin proaktif önlemlerle önlenmesini yeni bir boyuta taşır. Böylece B2B işletmeler daha doğru bilgilerle ve çevik eylemlerle, rakipleri arasından sıyrılarak esnek ve akılcı şekilde yönetilebilir. Müşteri geri bildirimi, pazar trendleri ve rekabet analizi gibi analitik veriler, üretimin geliştirilmesine düzenlenmesine veya inovasyonların geliştirilmesine rehberlik edebilir. Veri analitiği, rakiplerin faaliyetlerini inceleyerek takip etmeyi kolaylaştırır ve pazar davranışlarını izleme yeteneği sunar. Bu sayede işletmeler, rekabetçi avantajlarını korumak veya geliştirmek için stratejilerini ayarlayabilirler.

Stratejik faydalarından dolayı veri analitiği, B2B işletmeler için stratejik anlamda önemli bir role sahiptir. Verilerin etkili bir şekilde toplanması, titizlikle analiz edilmesi ve kullanılması, işletmelerin rekabet anlamında öne geçmelerine, operasyonel verimliliklerini artırmalarına ve müşteri memnuniyetini yükseltmelerine yardımcı olur. Bu nedenle, B2B işletmelerin veri analitiğine ilişkin yatırımları, başarılı bir şekilde büyümeleri ve gelişmeleri için gerekli ve kritik bir yatırımdır.