İşletmeler yoğun rekabet ortamında ön plana çıkmak, e-ticaret performansını artırmaya ihtiyaç duyar. Bunun önemli bir yolu da ekrandan nasıl bir etkileşim sağladığını yönetmekten geçer. Dijital varlığın, satış dönüşüne yansıması, sanıldığının aksine yalnızca rasyonel fayda sağlama amacıyla oluşan bir dizi satın alma eyleminden çok daha fazlasını düşünmeyi gerektirir.
Tüketicinin ürün ya da hizmetle buluşmasında göz ardı edilebilen bazı önemli detaylar, satış dönüşümü oranında ciddi farklılıklar yaratabilir. Müşterinin dijital bir kullanıcı olarak, müşteri deneyimi kapsamında, ürünlere ya da hizmetlere ilişkin eğilimlerini anlamak üzere işletmeler, kullanıcının dijital ögelere ilişkin reaksiyonlarını ve kullanım davranışlarını inceler. Bu sayede, kullanıcı etkileşiminin ne yönde seyrettiği stratejik olarak yönlendirilebilir. Bu alanda UX ve UI tasarımlarıyla yapılan düzenlemeler, işletmelerin dijital varlığını, kullanıcı reaksiyonlarına göre yeniden şekillendirerek satış dönüşü oranlarının artmasına katkı sağlar. Bu kavramlar, arayüzlerin tasarlanmasını karşılasa da gün geçtikçe daha da gelişerek yeni kavramların doğuşunu beraberinde getirerek işletmelere avantaj sağlamaya devam edecek.
Dijital Kullanıcı Olarak Müşteri
Günlük yaşamda, ekran üzerinden pek çok ara yüz ve nesneyle etkileşimde olan müşteri, markaya / kuruluşa veya ürüne ya da hizmete ilişkin birçok mesaj alır ve bu mesajlar bütünü müşteride genel bir algı yaratır. Bu algıyla birlikte, elde edilmek istenen fayda yaşanılan deneyimle birleştiğinde, genel bir değerlendirme oluşur. Bu değerlendirmeyle birlikte müşteri deneyimi doğar ya da mevcut deneyim pekişir. Müşteri deneyimini anlamak, bir müşterinin satın alma ve karar süreçlerindeki duygu ve düşüncelerini ele alarak, beklentilerine ve ihtiyaçlarına cevap verebilmeye büyük ölçüde katkı sağlar. Üstelik, bir müşterinin dijital ortamda bir kullanıcı olarak, ara yüzler vasıtasıyla, nasıl bir deneyim elde ettiği müşteri memnuniyeti yaratmada önemli bir rol oynar.
UX (Kullanıcı Deneyimi) ve UI (Kullanıcı Arayüzü) Kavramları
Kullanıcı Deneyimi ve Kullanıcı Arayüzü terimlerinin ingilizce karşılığının kısaltması olan UX ve UI terimleri, mobil uygulama, web sitesi gibi kullanıcıya ekran ile ulaşılan bir dijital mecranın kullanıcıya nasıl hissettirdiğine ve kullanıcıyla nasıl etkileşime geçmesi gerektiğine odaklanılan iki kavramdır.
UX, kullanıcıların bir ürünü ya da hizmeti nasıl deneyimlediğine ilişkin tasarım, kullanılabilirlik gibi bir dizi faktörün, kullanıcı memnuniyeti ve etkileşim açısından değerlendirmesidir. UI terimi ise; bir cihaz, uygulama veya yazılım ile kullanıcı arasındaki etkileşimi sağlayan bir tasarım bileşenini ifade eder. UX tasarımın işleyiş niteliğini, UI ise tasarımın görünüm niteliğini oluşturur. Bu ikisinin birleşiminden doğan etkileşim, bir bilgisayar programı, mobil uygulama, web sitesi veya herhangi bir cihazın ekranı ve kontrolleri gibi birçok farklı bağlama uygulanabilir.
UI tasarımı, kullanıcı arayüzlerinin görsel tasarım sürecinde gerekli ögelerin uyumla uygulamasını ifade eder. UI tasarımcıları, kullanıcıların bir cihazı veya uygulamayı kullanırken etkileşime geçtikleri unsurları (örneğin, düğmeler, menüler, formlar, simgeler, yazı tipleri vb.) tasarlar. UX tasarımında ise, işlevsel ve verimli kılacak tüm ögeler düşünülür.
Verilerin Gücüne Dayalı UX, UI
Kullanıcı deneyimi (UX) ve kullanıcı arayüzü (UI) uzmanları, internet platformu çalışmalarında markanın / kuruluşun daha çok etkileşim sağlamasını hedefler. UX ve UI tasarım; kullanıcı deneyimini geliştirmek, kullanılabilirlik sorunlarını çözmek ve etkileşimli kullanıcı arayüzleri oluşturmak gibi temel amaçlarla hazırlanır.
Kullanıcı deneyimi (UX) ve kullanıcı arayüzü (UI) tasarımında, bir ürünün veya hizmetin kullanıcılar tarafından nasıl algılandığı ve kullanıldığını tespit etmek üzere verilerin gücünden yararlanılır. Bu süreçte kullanıcıların ihtiyaçlarını anlamak, birer dijital kullanıcı olarak ekranda nasıl zorluklar ya da sorunlar yaşadıklarını analiz etmek ve sorunu çözerek konuyu iyileştirmek üzere, çeşitli analizler ve testler kullanılır. Başka bir deyişle, tasarımla sorunun giderilmesi aşamasına geçilmeden önce, çeşitli yöntemlerle elde edilen verilerin analiziyle sorun tespiti sağlanır.
UX ve UI çalışmalarında veri elde etmek üzere kullanılan yöntemlerin başlıcaları: kullanıcı araştırmaları, kullanılabilirlik testleri, iki veya daha fazla değişkenin karşılaştırıldığı A / B testleri, reklamcılıkta da kullanılan ve kullanıcının göz hareketleri üzerinden veri elde edilen Göz Takibi yöntemi, Kullanıcı Akış Analizi, Kullanıcı Geri Bildirimi ve Anketler gibi stratejik yöntemlerdir. Bunlardan bazılarını sağlamak üzere zaman zaman satış indirimi, hediye denemeler, ücretsiz kullanım ya da üyelik gibi karşılıklar da verilebilir. Bu analizler ve testler, UX ve UI tasarımı sürecinde kullanıcıyı ve ihtiyaçlarını anlamak ve buna göre kullanıcı deneyimini sürekli olarak iyileştirmek ve ürünün kullanıcılar tarafından kabul görmesini sağlamak için kullanılır. Bu süreçte veriler, somut çıkarımların sağlanmasında gerekli doneyi sunar. Verilerin değerlendirmesine bağlı olarak işletmelere büyük avantajlar sunan UX ve UI iyileştirmeleri uygulanır. Verilerden elde edilen tespitler sayesinde, sorun büyük ölçüde net şekilde belirlenebilir ve çözümüne ışık tutar.
E-ticarette UX, UI Çözümlerinin Avantajları
UX ve UI tasarımı, B2B, B2C ve diğer işletme modellerindeki organizasyonlar için birçok avantaj yaratır. İşletmeler birbirinden ayrışarak ön plana çıkmak için bu avantajlar sayesinde farklı açılardan performanslarını artırabilir.
UX ve UI tasarım, özellikle satışlarında fark yaratmak isteyen işletmeler için, satış dönüşüm oranlarının artmasını sağlamada kullanılır. UX ve UI tasarımının dönüşüm oranlarını artırma potansiyeli oldukça yüksektir, iyi bir UX ve UI tasarımı kullanarak dönüşüm oranlarında önemli artışlar elde edilebilir. Her e-ticaret sitesinin dinamikleri farklı olmakla birlikte, bazı durumlarda, dönüşüm oranlarındaki artışlar %20 ila %200 arasında değişebilir. Çok fazla değişken olduğundan, genelleme yapmak zor olsa da, iyi bir UX ve UI çalışması ile yüksek dönüşüm oranları büyük ölçüde sağlanabilir.
Kullanıcıların siteyi dolaşması, aradıklarını kolayca bulmaları, alışveriş işlemlerini sorunsuz bir şekilde tamamlamaları ve genel olarak kullanıcı deneyiminin olumlu olması, dönüşüm oranlarını artırabilir. Kullanıcı dostu bir ödeme süreci ve görsel olarak çekici ürün sunumu gibi çözümler, müşterilerin alışveriş sepetlerini doldurma olasılığını artırabilir. Kullanıcıların, istedikleri bilgilere, aradıkları ürünlere erişimi kolaylaşacağından, satın alma kararları da daha hızlı gelişebilir. Örneğin bir e-ticaret uygulamasındaki, alışveriş adımlarından ödeme seçeneğinde butonun kolay fark edilememesi gibi bir sorun tespit edildiğinde, bu butonun daha kolay fark edilebilir şekilde geliştirilmesi kullanıcı için uygulamayı daha işlevsel kılacağından, bu gelişme satış dönüşümünde yükselişi getirir. Ya da sitenin arayüz hızından memnun kalmayarak sepetinde ürünleri bırakıp satın almadan vazgeçme gibi bir vakanın önlenmesini sağlayacağı için, olası satış iptali ortadan kalkar. Bu gibi kullanım çözümlerinin yanı sıra estetik anlamda da kullanıcıya daha iyi hissettiren çözümler de tasarımlarla sunulabilir. Bu sayede kullanıcının yaptığı alışveriş sürecini, olumlu hislerle ve tatmin olarak tamamlaması, kullanıcı memnuniyetini artırır, sadık müşteri tabanı geliştirmede işletmenin önemli bir adım atmasını sağlar.
İyi tasarlanmış bir UX ve UI, bir işletmeye erişen kullanıcıların ürün veya hizmetle etkileşimlerini kolaylaştırır ve daha anlamlı hale getirir. Böylece işletmeler, kullanıcıları, rakip işletmeler ile onların sunduğu ürünler veya hizmetler yerine kendilerine çekebilir ve rekabet avantajı sağlar. Etkili bir tasarım ile, prestij kazanan ve diğerlerine tercih edilen marka, diğer markalardan ayrışır. Buna bağlı olarak bu konuya yatırım yapan işletmeler, hedefledikleri marka algısını yaratmak üzere, gereken güvenilirlik, profesyonellik algısını uyandırarak ya da mevcut algıyı pekiştirerek saygınlığını artırabilir ve kurumsal itibarına olumlu katkı sağlayabilir.
Kullanıcı dostu bir arayüz için yapılan araştırmalar, beri taraftan işletmelerin hedef kitle araştırmalarına yardımcı olur ve ilerlemeyi gerektiren konularda gelişmeye de katkı sağlar. Ek olarak, analitik kararlar almada, işletmelerin elini kuvvetlendiren veri toplama ve analiz etme fırsatı, işletmelerin ürünlerini veya hizmetlerini sunma biçimini sürekli iyileştirmelerinde itici güç olur.
İyi bir UX ve UI tasarımı, işletmelerin müşteri odaklı ve rekabetçi olmalarına yardımcı olur. Bu tasarım, işletmelerin, kullanıcıların ihtiyaçlarını ve beklentilerini anlamalarına ve onlara en iyi deneyimi sunmalarına olanak tanır. Verilerin gücüyle, müşterinin kullanıcı konumdaki davranışlarını anlamaya çalışan ve onu kavramaya niyetli bir yaklaşım geliştirmeleri; zamanla maliyetin azalması, zaman tasarrufu, müşteri destek hizmetleri vb. eforların azalması gibi önemli avantajlar olarak geri döner. Başka bir deyişle, kurumsal iletişimin yükü hafifler. Bunun için yönetim yaklaşımının uzun vadeli ve çok yönlü yaklaşımı değerlidir. İşletmeler, UX ve UI tasarımına yatırım yapmayı maddi külfet olarak görmek yerine işe yapılan bir yatırım olarak görmelidir.
UX ve UI tasarım, marka / kuruluş iletişiminin ve pazarlamasının dijital boyutta önemli ölçüde etkileyebilir. Bir ekran vasıtasıyla müşteri ya da diğer muhatabıyla buluşurken işletmenin birçok anlamda elini kuvvetlendirir, yalnızca satışa değil, müşteri memnuniyetine ve uzun vadede itibar yönetimine de katkı sağlar. Bu iki önemli tasarım kavramına gelecekte hangi kavramlar eklenecek ve hangi avantajlar gelişecek, bunu da zaman gösterecek.